Sirkülasyon pompaları, ısıtma, soğutma ve sıhhi tesisat sistemlerinde kullanılan temel bileşenlerdir. Bu pompalar, suyu veya başka bir sıvıyı bir boru sistemi içinde sürekli olarak dolaştırarak, sistemdeki akışkanın hareketini sağlar. Isı transferinin verimli bir şekilde gerçekleşmesi, bu pompaların etkin çalışmasına bağlıdır. Pompa seçiminde sistemin gereksinimleri, bina boyutları ve akış hızları dikkate alınmalıdır. Yanlış bir pompa seçimi, sistemin performansını düşürebilir ve enerji kaybına yol açabilir. Bu yazıda, sirkülasyon pompasının ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve nasıl seçileceğini teknik ve öğretici bir şekilde inceleyeceğiz. Ayrıca, bina örneği üzerinden hesaplamalar yaparak, uygun pompa seçimi sürecini açıklayacağız.
Sirkülasyon pompası, bir kapalı devre sistemde akışkanın (genellikle su) sürekli dolaşmasını sağlayan mekanik bir cihazdır. Bu pompalar, genellikle ısıtma sistemlerinde kazandan çıkan sıcak suyu radyatörlere, yerden ısıtma sistemlerine veya diğer ısıtma elemanlarına taşır ve suyun tekrar kazana dönmesini sağlar. Soğutma sistemlerinde ise suyu soğutma ekipmanlarına iletir ve sistem içinde dolaşımını sağlar. Sirkülasyon pompaları, büyük binalar, endüstriyel tesisler ve konutlarda verimli ısıtma ve soğutma sistemleri için hayati öneme sahiptir.
Sirkülasyon pompasının temel işlevi, kapalı devre bir sistemde sıvının sürekli hareketini sağlamaktır. Bu hareket, ısıtma sistemlerinde sıcak suyun her bir radyatöre eşit şekilde ulaşmasını sağlarken, soğutma sistemlerinde soğutulmuş suyun dağıtımını yapar. Böylece, sistem içindeki her birim, ihtiyacı olan sıcaklık ya da soğukluğu alır ve dengeli bir ısıl konfor sağlanmış olur.
Sirkülasyon pompalarının çalışma prensibi, içlerindeki elektrik motoruyla tahrik edilen bir çarkın dönmesi esasına dayanır. Bu çark, akışkanı (su veya başka bir sıvı) pompa girişinden emer ve basınç farkı oluşturarak çıkışa iter. İşleyişte şu adımlar takip edilir:
Sirkülasyon pompalarının enerji verimliliği, motorun doğru çalışmasına ve akış hızının doğru ayarlanmasına bağlıdır. Modern pompalar, enerji tasarrufu sağlamak için değişken hız teknolojilerine sahip olabilir. Bu teknolojiler, sistemin anlık ihtiyacına göre pompanın devrini artırır ya da azaltır, böylece gereksiz enerji tüketiminin önüne geçilir.
Bir sirkülasyon pompası seçerken dikkate alınması gereken en önemli iki parametre Debi (Q: m³/h) ve Basınç (Hm: mss) değerleridir. Bu değerler, sistemin ihtiyaçlarına göre belirlenir ve doğru pompa seçimini sağlar.
Bu iki parametre projeden alınabilir. Eğer proje yoksa, bina ve sistemin fiziksel özelliklerine göre pratik hesaplamalar yapılabilir.
Debi, sistemin ısı yüküne göre hesaplanır. Temel formül şu şekildedir:
Pompa debisi (Q: m³/h) = Isı yükü (Kcal/h) / 20.000
Basınç, sistemin fiziksel boyutlarına ve boru kayıplarına göre hesaplanır. Bina boyutları üzerinden pratik formül ise:
Pompa basıncı (Hm: mss) = (Bina Eni + Bina Boyu + Bina Yüksekliği) × 0,05 mss/m
Ek olarak, modülasyon kayıpları ve boru dirençleri hesaba katılarak daha kesin sonuçlar elde edilebilir.
Sirkülasyon pompası seçimi, yukarıda belirtilen debi ve basınç parametrelerine dayanır. Eğer proje mevcut değilse, aşağıdaki adımlar izlenerek bir pompa seçimi yapılabilir:
Performans eğrisi, bir pompanın farklı basınç ve akış hızı koşullarındaki performansını gösterir. Bu eğri, pompanın hangi çalışma noktalarında en verimli olduğunu belirlemek için kullanılır.
Eğer proje mevcut değilse, aşağıdaki formüllerle pratik bir hesaplama yapabilirsiniz:
Bu hesaplama yöntemiyle sistemin genel debi ve basınç gereksinimlerini belirlemek mümkündür.
Şimdi örnek bir projeye göz atalım. Dıştan dışa 10 metre en, 10 metre boy ve 10 metre yüksekliğe sahip bir binada klima santrali ısıtma sistemi için eşanjör, sıcak su sistemi için boyler, yerden ısıtma ve radyatör sistemleri bulunuyor. Her bir sistem için ısı yükleri aşağıdaki gibidir:
Bu örnek proje, her bir ısıtma sistemi için gerekli sirkülasyon pompalarının debi ve basınç hesaplamalarını yaparak uygun pompa seçiminin nasıl yapılacağını göstermektedir. Doğru pompa seçimi, sistemin verimli çalışmasını sağlar ve enerji tasarrufu sağlar. Alarko Optima gibi kaliteli sirkülasyon pompası markaları, yüksek performans ve uzun ömür sunarak projelerinizde güvenilir çözümler sunar.
Sirkülasyon pompaları konusunda güvenilir ve uzun ömürlü markalar tercih edilmelidir. Sektörde öne çıkan markalar arasında:
Özellikle Alarko Optima serisi sirkülasyon pompaları, Türkiye pazarında yaygın olarak kullanılan, yüksek performans ve enerji verimliliği sunan ürünlerdir. Alarko Optima sirkülasyon pompaları, sessiz çalışma, yüksek verimlilik ve dayanıklılık gibi özellikleriyle öne çıkar. Özellikle büyük binalarda, endüstriyel tesislerde ve geniş ısıtma sistemlerinde tercih edilen bu pompalar, aynı zamanda düşük bakım gereksinimleri ve uzun ömürleriyle de kullanıcılar tarafından sıkça tercih edilmektedir.
Sirkülasyon pompaları, ısıtma, soğutma ve sıhhi tesisat sistemlerinde akışkanın sürekli ve verimli bir şekilde dolaşmasını sağlayan temel cihazlardır. Doğru bir sirkülasyon pompası seçimi, sistemin verimli çalışmasını, enerji tasarrufu sağlanmasını ve uzun ömürlü bir performans elde edilmesini garanti eder. Pompa seçiminde debi ve basınç değerleri, sistemin ihtiyaçlarına göre titizlikle hesaplanmalı ve bu değerlere uygun pompa seçilmelidir. Hesaplamalar sırasında, bina boyutları, boru uzunlukları, sistem kayıpları ve enerji verimliliği dikkate alınmalıdır. Özellikle Alarko Optima gibi güvenilir ve yüksek kaliteli markalar, bu tür projelerde uzun vadeli performans ve düşük enerji tüketimi sağlar. Doğru pompa seçimi, sadece sistemin verimli çalışmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda işletme maliyetlerini düşürerek uzun vadede önemli tasarruflar sunar. Yararlandığımız kaynaklar "Kutman Kaplan"
